Halkara aýallar güni (gysgaça IWD) Hytaýda “Halkara aýallar güni”, “8-nji mart” we “8-nji mart aýallar güni” diýilýär.Aýallaryň möhüm goşantlaryny we ykdysady, syýasy we jemgyýetçilik ugurlarynda gazanan üstünliklerini bellemek üçin her ýyl 8-nji martda döredilen festiwaldyr.
8-nji martda geçiriljek Halkara Aýal-gyzlar gününiň gelip çykyşyny 20-nji asyryň başynda aýallar hereketinde bolup geçen birnäçe möhüm wakalar bilen baglanyşdyrmak bolar:
1909-njy ýylda Amerikan Sosialistleri 28-nji fewraly Milli Aýallar güni diýip bellediler;
1910-njy ýylda Ikinji Halkara Kopengagen konferensiýasynda Klara Zetkiniň ýolbaşçylygyndaky 17 ýurtdan 100-den gowrak aýal wekil Halkara Aýal-gyzlar gününi bellemegi meýilleşdirdi, ýöne takyk senesini kesgitlemedi;
1911-nji ýylyň 19-njy martynda bir milliondan gowrak aýal Awstriýada, Daniýada, Germaniýada we Şweýsariýada Halkara aýallar gününi bellemek üçin ýygnandy;
1913-nji ýylyň fewral aýynyň soňky ýekşenbesinde rus zenanlary Halkara aýallar gününi Birinji jahan urşuna garşy demonstrasiýa geçirip bellediler;
1914-nji ýylyň 8-nji martynda köp Europeanewropa ýurtlaryndan aýallar urşa garşy demonstrasiýa geçirdiler;
Birinji jahan urşunda ölen 2 milliona golaý rus zenanyny hatyralamak üçin 1917-nji ýylyň 8-nji martynda (Rus senenamasynyň 23-nji fewraly) rus zenanlary “Fewral rewolýusiýasyny” başladylar.Dört gün soň patyşa öldürildi.Işinden aýrylmaga mejbur bolan wagtlaýyn hökümet aýal-gyzlara ses bermek hukugyny berjekdigini mälim etdi.
20-nji asyryň başynda Europeewropada we Amerikada feminist hereketleriň bu tapgyrynyň, adamlaryň hasaplaýan “Halkara aýallar güni” däl-de, 8-nji martda Halkara aýallar gününiň döremegine bilelikde goşant goşandygyny aýdyp bileris. diňe halkara kommunistik hereketiniň mirasy.
Iş wagty: Mart-09-2022
